Vogels van Van Gogh verstopt in tekeningen

Gitte Brugman, schreef een artikel in de Leeuwarder Courant van 23 december 2023.

Vogels van Van Gogh verstopt in tekeningen

Detail van Wintertree, when birds fly in different directions.<div class="picturecredit"></div>

 
Gam Bodenhausen bestudeerde de brieven en structuren van Vincent van Gogh en zette die om in tekeningen. Daarvoor gebruikt ze potloden, grafiet. „Dat is het enige materiaal waarmee ik werk, ik kan er alles mee uitdrukken wat ik wil.’’
 

In 2021 mocht Gam Bodenhausen een maand lang logeren in de Van Gogh AIR, een kunstenaarsresidentie in Zundert waar Vincent van Gogh werd geboren. Ze las al zijn brieven en bestudeerde de structuren in zijn werk. „Ik heb die nagetekend om te kunnen voelen hoe hij zijn landschappen opbouwde in streepjes en zo.’’

Vanuit het atelier naast de voormalige kosterswoning (Van Goghs vader was dominee en had deze woning in bezit) had ze zicht op een perenboom. Ze maakte er een tekening van, waarin ze zijn schetsen van mussen verwerkte. Dit werk, Wintertree, when birds fly in different directions , hangt nu in Galerie Getekend in Heerenveen. Het nodigt uit op zoek te gaan naar alle mussen, die verstopt zitten in de grillige takken. Er hangen meer werken waarin vogels én structuren van Van Gogh een rol spelen, zoals Swallow Flight , van een zwaluw die een landschap lijkt mee te slepen.

Structuren vormen het hoofdthema in Bodenhausens werk. Ze bestudeert landschappen, maar ook gesteente, mossen of huid tot in detail. De bobbeltjes en gaatjes, lijnen en rasters die ze daarin tegenkomt, gebruikt ze om haar eigen composities mee vorm te geven. Ze houdt van de herhaling, maar vindt ook dat er in een werk zo nu en dan een pauze moet zitten. „Zoals het fijn kan zijn dat er in een heel kaal landschap een boom staat.’’ In Bodenhausens werk kan dat leegte zijn, rond de compositie of erbinnen als witte delen die een pad suggereren. Maar soms is het iets figuratiefs, iets herkenbaars zoals handen of een dier.

Zo’n haas of lam, hand of botten zetten je even op het verkeerde been. Je vraagt je af of je de hele tekening moet beschouwen als iets uit de werkelijkheid. Maar dat is niet het geval. Hoewel Bodenhausen in wezen alles naar de werkelijkheid tekent, zijn haar werken een soort collages van elementen die dan weer uitvergroot, dan weer gecomprimeerd tot een nieuw geheel zijn gesmeed.

Toen ze na een residentie exposeerde bij kunstvereniging Diepenheim, sprak Bianca Stigter een openingswoord. Hierin vertelde die iets over de herkomst van grafiet. „Herders in het Engelse graafschap Cumbria gebruikten het vroeger voor het markeren van schapen. Pas veel later ontwikkelden wetenschappers het potlood.’’ Het interesseerde Bodenhausen zo, dat ze naar het Lake District in Cumbria afreisde en daar met een gids een oude grafietmijn bezocht.

Ze vond er stukken grafiet, die ze mee naar huis nam. Ze maakte er afdrukken mee op papier, en ging afbeeldingen van stenen in haar tekeningen opnemen. Ook daarvan zijn voorbeelden te zien in deze expositie In Between Mountains . Bodenhausen werkt vaak seriematig. In Heerenveen ziet de bezoeker geen complete reeksen, maar een selectie van werk uit verschillende jaren. ,,Door goed te kijken naar wat bij elkaar past, zie je het als nieuw.’’

In Between Mountains – Gam Bodenhausen

Galerie Getekend: Stationsstraat 6, Heerenveen, vr en zo 12-17 u en op afspraak, t/m 7 januari

Deel dit bericht