Hieronder alleen de tekst:
Op het moment dat ik over de drempel de deur van Galerie Getekend binnenstap is het alsof ik het boek “overal wel wat in zien” open en doorblader. In dit boek draait Marcel Reijerman al tekenend rond het geheimzinnige proces van het maken van kunst. Zijn werk leidt mij rond in het hoofd van de kunstenaar. Kleurig en poëtisch in potlood en pastel legt Reijerman voor mij iets van dat ongrijpbare scheppingsproces vast. De tekeningen bij Galerie Getekend tonen dat maakwerk en meer, iedere compositie vormt een nieuw hoofdstuk. Als stripverhaal beschouwend zou ik het kunnen aanmerken als de diverse stappen in de kruisgang – de statie, de plekken cq gedachten waar de inspiratie stilhoudt om tot een gelaagde compositie te komen.
Reijerman tekent zich bewerkelijke platen waarin hij onder meer collega-kunstenaars citeert om een vinger achter het mysterie te krijgen. Met die beeldende quotes probeert hij vat te krijgen op het raadsel, het geheim van dat heilige moeten. De drang om uit te drukken, het verbeelden van gedachten. De ziekte waaraan hijzelf ook lijdt. Hoe losten zij dat op, op welke manier verbeeldden zij dit. Deze aanhalingen maken onderdeel uit van zijn persoonlijke werk. Het zijn feitelijk parafrases daar Reijerman de kunst van die anderen in eigen beelden uitdrukt. Ze passen naadloos in zijn composities. Die anderen hebben bruikbare verbeeldingen gemaakt. Reijerman hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, maar doet dat wel met hulp van bestaand beeldmateriaal.
De tekeningen van Marcel Reijerman zou je kunnen rubriceren onder beeldverhaal, ofwel de strip. Bij hem is er echter veel te zien binnen een enkele tekening. Hij heeft geen rij plaatjes nodig om scenes uit te beelden. Een compleet verhaal staat in lijn, vlak en kleur geschreven in de tekening. Slechts de titel onder in de kantlijn zijn de woorden die nodig zijn het beeld te versterken. En niet alleen wil hij daarin het maken begrijpen, maar ook het leven in het algemeen grijpen. Dat is niet een werkelijk leven, maar veeleer een spiegel waarin het surrealistische vormen reflecteert. Onderdelen van verbeelde lichamen zijn groter dan wel kleiner uitgewerkt, naar gelang dit van belang is in de uitdrukking. Zo kunnen handen groteske afmetingen aannemen om het maken en creëren te benadrukken. Want het zijn toch de handen die maken. Creëren is handwerk.
De titel stemt tot nadenken waar het beeld kijkgenot geeft. Die titel is in theorie een filosofische omschrijving van het beeld, een vlugschrift daar de afbeelding nauwelijks uitleg nodig heeft. Het geeft wel een naam aan het beeld waardoor ik niet objectief kan kijken. De titel wijst mijn gedachte een bepaalde richting, dringt zich feitelijk aan mij op zodat ik geen eigen uitweg kan zoeken. Reijerman wil dat ik de door hem aangegeven route volg om ingang te krijgen tot zijn werk. En ik volg gedwee, want verlang er naar het geheim van het scheppingsproces te weten. Van inspiratie, de inval van een idee, via het vertalen van gedachte naar beeld, en de verwerking daarvan, de uitwerking tot resultaat. Vindt ik dat zo woordelijk, naar de letter beeldend, in de composities bij Galerie Getekend? Natuurlijk niet, het mysterie moet geheim blijven, het raadsel van de kunst zal ondoorgrondelijk en onverklaarbaar zijn. Reijerman licht een tip van de sluier op en ik gluur even mee.
Zoals geschreven valt er veel te ontdekken in de composities. Alle stillevens van het leven. Stil gezet, pas op de plaats, en van alle kanten bekeken. Met veel omhaal van beelden wordt het geheim van de creatie gealfabetiseerd en gecategoriseerd. Opgeslagen in de tekening. Niet ingekleurd, zoals in de strip de schets wordt geïnkt en geletterd, Reijerman hanteert kleurpotlood en stelt meteen de tint vast zonder deze te omlijnen. Daarmee beschrijft hij figuurlijk zijn plaat, want het zijn de symbolen die verwijzen naar het verhaal. In een kakafonie van gegevens dreig ik nog weleens te verdrinken, zie ik door de bomen het bos niet meer. Maar er is altijd een rustpunt te vinden door afstand te nemen, het geheel te bewonderen zonder mij te storen aan details. Deze details maken de compositie echter wel levendig en nodigen uit tot een langdurig kijken. Het werk heeft tijd en aandacht nodig om mijn gedachte bewust te laten worden van de reden van de afbeelding.
Naast de serie om het mysterie te ontrafelen maakt Marcel Reijerman landschappen. Het zicht van kijken is dat zoals in een kubistisch kunstwerk. De getekende omgeving wordt van alle kanten bekeken, binnenste buiten gekeerd waarin figuurtjes rondlopen en beeldcitaten zijn gestrooid. Mijn oog dwaalt door de schepping, mijn blik verdwaalt in de creatie. Op elke vierkante decimeter is een stilleven te vinden. Stil in de zin van stil gezet. Want een kunstwerk is toch altijd een bevroren moment. Door deze ogenblikken bij elkaar te zetten ontstaat een levendig beeld dat wel voortdurend in beweging is. De verzamelde momenten vormen bij elkaar een doorlopend verhaal, een strip in een enkele plaat.
Denk ik het boek “overal wel wat in zien” te kunnen sluiten, want ik heb tenslotte in alle platen wel wat gezien, ontdek ik het echte mysterie van het maken. Reijerman heeft zijn schetsboeken, waarin inspiraties en ideeën zijn uitgewerkt, meegenomen uit het atelier. Hij heeft deze met moeite achter gelaten, want het geeft een inkijk in zijn manier van werken. Het opent deuren die anders gesloten blijven. Eigenlijk nog meer interessant dan de uitwerking zelf. En omdat deze schetsen en uitgeschreven gedachten zo belangrijk voor hem zijn, het fundament waarop het resultaat is gebouwd, heeft de kunstenaar van de boeken kunstwerken op zichzelf gemaakt. De kaften en banden waarin de bladen zijn gebonden zijn rijk versierd. Versierd met penningen en medailles, halfedelstenen en snuisterijen. Maar ook door die boeken krijg ik geen duidelijk zicht op het scheppingsproces. Gelukkig maar, want een geheim mag je niet door vertellen. Dat moet geheim blijven.
Tentoonstelling tekeningen van Marcel Reijerman bij Galerie Getekend, Stationsstraat 6 in Heerenveen. 14 januari tot en met 10 maart 2024.
