DIRK VAN GINKEL –

Musea en galeries hebben opnieuw hun deuren tot nader order gesloten. Wat lopen allemaal we mis? In deze serie geeft de Moanne aandacht aan de uitgestelde of gesneefde expositieplannen van kunstinstellingen en hun kunstenaars. Dit keer Galerie Getekend en de kunstenaars Cathelijn van Goor en Jitske Bakker.

Ze hebben veel gemeen, Cathelijn van Goor en Jitske Bakker. Ze zijn allebei afgestudeerd aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag, werken met eenvoudige materialen als houtskool en kleurpotlood en gebruiken het landschap als telkens terugkerend thema in hun tekenkunst. Maar in hun benadering van dit thema verschillen ze aanzienlijk.

Galerie Getekend toont 27 werken van Bakker en 18 van Van Goor. Galeriehouder Stina van der Ploeg zegt over haar keuze om juist deze twee kunstenaars samen te exposeren: ‘Hun werk sluit mooi op elkaar aan, maar het becommentarieert elkaar ook. Het thema landschap is op een fascinerende manier door beide kunstenaars anders vertaald.’

Stina van der Ploeg:

‘Het thema landschap is op een fascinerende manier door beide kunstenaars anders vertaald.’

Denkbeeldige landschappen

Jitske Bakker (1982) gaat voor haar werk te rade bij het eigen innerlijk. Met houtskool tekent ze denkbeeldige landschappen, die voor een belangrijk deel gevormd zijn door herinneringen aan bergwandelingen uit haar vroege jeugd. Ze werd daarbij, zegt ze zelf, ‘vaak betoverd door het niet weten wat er achter de volgende bocht zou komen, de hobbelige, kronkelende, voortrollende uitzichten en rotsformaties bol van vreemde wezens die in het onderweg zijn aan alle kanten opdoemden’.

Bakkers landschappen hebben iets dromerigs en onbestemds. Directe referenties naar de werkelijkheid zijn er niet of nauwelijks. En als ze er wel zijn, zijn ze in een vervreemdende context geplaatst. Zo zie je in een werk met de al heel lastig te duiden titel ‘Chances are’ bergen, bomen en zwevende bollen boven een golvend vlak van in elkaar overvloeiende organische en geometrische motieven. Hoewel het werk neigt naar abstractie heeft het ook iets verhalends. Het nodigt, om zo te zeggen, uit tot een lange dwaaltocht door deze wonderlijke ruimte.

Met haar ‘kreukellandschappen’ voegt Jitske Bakker een dimensie toe aan haar tekenkunst.

Bakker heeft een verfijnde techniek. In ongelofelijk fijne houtskoolbewegingen – puntjes, streepjes, arceringen, veegjes – bouwt ze haar landschappen op. Elk werk van haar moet, dat kan niet anders, hoge eisen stellen aan het geduld. Heel verrassend is het daarom dat ze recent is overgestapt op het verkreukelen van het papier. Een daad van agressie lijkt het bijna. Bakker verandert het zo geduldig betekende papier in een driedimensionale vorm. Het getekende landschap krijgt daardoor een fysieke hoedanigheid, het wordt een sculptuur. ‘Kreukellandschappen’ noemt Bakker deze boeiende werken, waarmee ze letterlijk een dimensie toevoegt aan haar tekenkunst.

Visuele ruis
Zo verstild en ingetogen als het werk van Bakker is, zo expressief is dat van Cathelijn van Goor (1976) . Van Goor brengt veel tijd door achter de computer. Een favoriet programma van haar is Google Streetview. Dat gebruikt ze om wandelingen te maken door ‘reële’ landschappen. Maar zoals dat gaat bij de vertaling van het werkelijke landschap naar een digitale representatie ervan: er treden afwijkingen op. Glitches, worden deze vervormingen genoemd. Van Goor is daardoor gefascineerd. Ze zegt daarover: ‘Er is een groot contrast tussen het uiterlijk van de natuur en de vormen die deze inneemt in de vertaling ervan in de computer. Dit contrast gebruik ik om het idee dat de natuur moet wijken voor technologische ontwikkelingen te verbeelden.’

Cathelijn van Goor speelt met het grote contrast tussen de natuur zelf en de vertaling ervan op een computerscherm.

Glitches manifesteren zich in allerlei typen onbedoelde afwijkingen: vormen worden uitgerekt of verbreed, er ontstaan kleurscheidingen of er verschijnen spontaan kleurvlakjes en lichtvlekken waar ze niet horen. Het gaat om een vorm van digitale visuele ruis waardoor Van Goor zich laat inspireren. De titels van haar werken verwijzen er nadrukkelijk naar. Ze zijn, passend bij de rol van de technologie in haar werk, koel en beschrijvend: My Digital Backyard, Rare Digital Phenomena Color en – natuurlijk – Glitch.

In het werk van Van Goor zie je de oorspronkelijke landschappelijke vormen vaak nog wel terug. Maar het oogt allemaal – de kleuren, de vormen, het licht -heel onwerkelijk. En toch is het heel poëtisch. Misschien wel omdat het niet goed uit te maken valt of Van Goor nu zo gecharmeerd is van het vervormde landschap of toch van de echte wereld. Een mooi raadsel.

NB
De expositie is verlengd tot 31 januari. Tot die tijd vertellen beide kunstenaars op social media regelmatig over de werken die in Galerie Getekend worden getoond.